درست يك سال پس از شكلگيري اعتراضات مردمي در جهان عرب كه در مدت كوتاهي، نام بهار عرب به خود گرفت، آرامش و ثبات نسبي حاكم بر شهرهاي تونس و حتي كاهش هزينههاي گردشگري هم نتوانسته گردشگران هميشگي اين كشور را كه اغلب بريتانيايي هستند، به اين كشور بازگرداند. دليل اين بيرغبتي چيست؟ در نگاه اول به نظر ميرسد كه ويرانههاي حناييرنگ تپهاي كنار خليج تونس، براي يك گردشگر جاذبه توريستي به شمار نميآيد. مادامي كه درباره اين ويرانهها مطالعه نكرده باشيد، آنها در نظر شما فاقد هرگونه فرم يا طرح خاصي هستند. ذرهاي اگر در اين بناها دقيق شويم، اين بقايا در مقابل چشمهايمان به خود شكل ميگيرند. ديوارها، بقاياي خانههايي هستند كه زنجيروار كنار هم قرار گرفتهاند. هرچه بيشتر در زيبايي اين بناها عميق ميشويم، برجها و ستونهاي اين شهر كهن، نمود بيشتري پيدا ميكنند. فراموش نكنيد كه بيش از دوهزار سال پيش، عظيمترين امپراتوري جهان، نهايت تلاش خود را كرد كه اين مناظر از ديد شما پنهان بمانند. ديوارها و ستونهايي كه از صدقه سر حفاريها و كاوشها به جاي ماندهاند، نماد مقاومت حيرتانگيز مردم آن دورهاند. تصور كنيد كه اسكيپيو، ژنرال جنگ دوم پونيك و مغز متفكر و سازماندهنده اين حملات، چه عكسالعملي نشان ميداد اگر ميديد بقاياي شهري كه او براي ويرانياش از هيچ تلاشي دريغ نكرده، هزاران سال بعد، مورد شگفتي و تحسين مردم جهان قرار ميگيرد.
شهر كارتاژ، خارج از پايتخت كشور تونس واقع شده است. بهار عرب، زماني آغاز شد كه زينالعابدين بنعلي، به دنبال اعتراضات مردمي، ناچار به ترك تونس شد. او قصر خود را كنار حمامهاي عمومي روميان باستان در كارتاژ بنا كرده بود. سابقا، گردشگراني كه بدون هيچگونه سوءنيتي و تنها براي عكس گرفتن از بقاياي اين حمامها، دوربينهاي خود را به سمت اين بناها تنظيم ميكردند با تهديدهاي نگهبانان كاخ رياستجمهوري مواجه ميشدند. آن روزها به پايان رسيدهاند و اين يكي از دستاوردهاي انقلاب تونس است. اما برخلاف آنچه انتظار ميرود، با وجود آزاديهاي بيشتر، گردشگران كمتري حوالي اين بناهاي تاريخي يافت ميشوند. مثل اينكه من تنها انگليسيزباني بودم كه از اين بناها ديدار ميكرد. ساير گردشگران، ايتاليايي يا فرانسوي بودند و در هيچجا زبان انگليسي شنيده نميشد.
زمستان تونس، با نسيم دلانگيزي كه از امواج آرام مديترانه نشأت ميگيرد، بهشت ديگري است. علاوه بر آثار باستاني، جزيره جربه و سواحل حمامات، از ديگر جاذبههاي گردشگري تونساند. در طول سال گذشته، جربه، به دليل ناآراميهاي پيش از انقلاب تونس و جنگ داخلي ليبي، خالي از توريست بود. امروز اما، فرانسويهاي خسته از هواي ابري، براي لذت بردن از تابش آفتاب، تونس را انتخاب ميكنند، هرچند كه تعدادشان در مقايسه با سالهاي پيش از ناآراميها، به ميزان قابل توجهي كاهش يافته است. به هر شهروند اهل تونسي كه بربخوريد، از افت صنعت گردشگري اين كشور ابراز نگراني ميكند. براساس يك آمار دولتي، تعداد گردشگران تونس در سالجاري، در مقايسه با سال پيش از انقلاب اين كشور، تقريبا نصف شده است. مهدي حواص، وزير تجارت و گردشگري تونس، از كاهش 50درصدي درآمد حاصل از صنعت گردشگري تونس ابراز تاسف كرده و ميگويد: «براي جبران خسارات و بهبود شرايط كنوني، چارهاي جز صبر نداريم. بهاي گردشگري در تونس بسيار پايين است و اميد داريم، در آينده نهچندان دور، شاهد حضور گردشگراني از ساير نقاط جهان در تونس باشيم.» او در پايان به اين نكته اشاره ميكند كه حضور گردشگران در تونس، آن هم پس از تحمل يك سال ناآرامي و بحران، باعث تقويت روحيه شهروندان تونسي نيز خواهد شد. و به نظر ميرسد كه بحران، حداقل براي مدتي پايان يافته باشد.
انقلاب تونس ۱۳ ماه پيش به سرانجام رسيد و هنوز كسي نميداند كه نظام حكومتي اين كشور به چه شكل خواهد بود. اما آنچه در سفر كوتاهم به تونس نظر مرا جلب كرد، فضاي نسبتا آرام و امن اين كشور بود كه تاثير شگرفي در بهبود صنعت گردشگري اين كشور خواهد داشت. پس از بازديد از كارتاژ، سري به دقه، شهري از دوران روم باستان، در جنوب غرب تونس ميزنم. وقتي كه از پايتخت وسيع تونس خارج ميشويد، چشمانداز زيبايي از تپههاي در هم گره خورده و پوشيده از درختان زيتون مقابل چشمان شما نمايان ميشود و كمكم، بالاي يكي از تپهها، يكي از جاذبههاي دوران روم باستان ظاهر ميشود. تپه دقه، جايي كه براي سفر به دنياي باستان، لازم نيست حتما انسان خيالپردازي باشيد.
با نگاهي به خانهها، كوچهها و معبد اصلي، نهتنها به تقارن و ظرافت معماري روم باستان پي ميبريد، كه پس از گذر از سالن اجتماعات، منظرهاي زيبا و چشمنواز از درهاي سرسبز در مقابل چشمان شما قرار ميگيرد. در دقه نيز، به محض ورودمان، تنها شاهد حضور سه گردشگر فرانسوي بوديم و پس از آن نيز چوپان نوجواني با هدايت گله خود به عمارت، سكوت را شكست. شايد چنين اتفاقي، به مذاق سازمان ملل، كه اين بنا را در زمره ميراث جهاني ثبت كرده است، چندان خوش نيايد. گرچه از نظر من، يادآورهزاران چوپاني بود كه طي ساليان سال، در حوالي اين بنا سرگرم مراقبت از گلههاي خود بودهاند. در يكي از شبهاي اقامتم در تونس، در تاكسي با يكي از شهروندان تونسي براي مدت كوتاهي همسفر شدم. او كه از شرايط نامساعد گردشگري كشورش ناخرسند بود، از اشتياقش براي ديدن دوباره گردشگران خارجي سخن گفت و براي آينده كشورش، روزهايي روشن و اميدبخش را آرزو كرد.
منبع: تلگراف